Trong bối cảnh hội nhập kinh tế sâu rộng, Việt Nam đang trở thành điểm đến hấp dẫn cho nhiều nhà thầu nước ngoài muốn tham gia vào các dự án xây dựng quy mô lớn. Tuy nhiên, để hoạt động hợp pháp và suôn sẻ trên thị trường đầy tiềm năng này, việc sở hữu giấy phép hoạt động xây dựng là điều kiện tiên quyết. Đây không chỉ là một thủ tục hành chính, mà còn là minh chứng cho năng lực, sự cam kết tuân thủ pháp luật và trách nhiệm của nhà thầu.
Vậy, giấy phép hoạt động xây dựng là gì và tại sao nó lại đóng vai trò quan trọng đến vậy? Điều kiện để được cấp phép có khắt khe không? Hồ sơ cần chuẩn bị ra sao và quy trình thực hiện như thế nào? Bài viết này sẽ đi sâu vào phân tích mọi khía cạnh liên quan đến “tấm vé thông hành” đặc biệt này, giúp các nhà thầu nước ngoài và các bên liên quan có cái nhìn toàn diện nhất về quy định pháp luật hiện hành.
Nội dung chính
Giấy phép hoạt động xây dựng là gì?
Theo điều 3 nghị định 175/2024/NĐ-CP, một văn bản pháp lý mới nhất, giấy phép hoạt động xây dựng được định nghĩa rõ ràng: “Giấy phép hoạt động xây dựng là văn bản pháp lý do cơ quan nhà nước có thẩm quyền của Việt Nam cấp cho nhà thầu nước ngoài theo từng hợp đồng sau khi trúng thầu hoặc được chọn thầu để thực hiện hoạt động xây dựng theo quy định của pháp luật Việt Nam.”
Định nghĩa này làm rõ một số điểm quan trọng:
- Đối tượng áp dụng: Chỉ dành cho nhà thầu nước ngoài, không phải nhà thầu Việt Nam.
- Tính pháp lý bắt buộc: Đây là một văn bản pháp lý do cơ quan nhà nước Việt Nam cấp, thể hiện sự kiểm soát và quản lý của nhà nước đối với hoạt động xây dựng có yếu tố nước ngoài.
- Theo từng hợp đồng: Giấy phép được cấp riêng lẻ cho từng hợp đồng xây dựng mà nhà thầu nước ngoài trúng thầu hoặc được lựa chọn, không phải là giấy phép hoạt động chung. Điều này đảm bảo tính minh bạch và quản lý chặt chẽ từng dự án cụ thể.
Hiểu rõ định nghĩa là bước đầu tiên để các nhà thầu nước ngoài có thể tiếp cận thị trường Việt Nam một cách hợp pháp và hiệu quả.
Điều kiện cấp giấy phép hoạt động xây dựng
Để được cấp giấy phép hoạt động xây dựng, nhà thầu nước ngoài phải đáp ứng một loạt các điều kiện chặt chẽ, được thiết kế để đảm bảo năng lực, uy tín và sự tuân thủ pháp luật của họ tại Việt Nam.
Trúng thầu hoặc được chọn thầu hợp pháp
Điều kiện tiên quyết là nhà thầu nước ngoài phải có quyết định trúng thầu hoặc được chủ đầu tư/nhà thầu chính (phụ) lựa chọn một cách hợp pháp để thực hiện công việc. Điều này đảm bảo rằng việc cấp giấy phép chỉ dành cho các nhà thầu đã được xác định vai trò rõ ràng trong một dự án cụ thể, thông qua các quy trình đấu thầu minh bạch.
Liên danh hoặc sử dụng nhà thầu phụ Việt Nam
Một trong những điều kiện quan trọng và thể hiện chính sách của Việt Nam là nhà thầu nước ngoài phải liên danh với nhà thầu Việt Nam hoặc sử dụng nhà thầu phụ Việt Nam để thực hiện công việc nhận thầu. Mục đích của quy định này là nhằm khuyến khích chuyển giao công nghệ, kinh nghiệm, và củng cố năng lực cho các nhà thầu trong nước.
- Khi liên danh hoặc sử dụng nhà thầu Việt Nam, cần phân định rõ nội dung, khối lượng và giá trị phần công việc do nhà thầu Việt Nam thực hiện. Điều này giúp đảm bảo quyền lợi và trách nhiệm của mỗi bên.
- Quy định này không áp dụng nếu nhà thầu trong nước không đủ năng lực tham gia bất kỳ công việc nào của gói thầu. Tuy nhiên, trường hợp này cần được chứng minh rõ ràng.
Cam kết tuân thủ pháp luật Việt Nam
Nhà thầu nước ngoài phải cam kết thực hiện đầy đủ các quy định của pháp luật Việt Nam liên quan đến hoạt động nhận thầu tại Việt Nam. Điều này bao gồm các quy định về xây dựng, lao động, thuế, môi trường, an toàn lao động, v.v. Sự cam kết này là nền tảng để đảm bảo mọi hoạt động của nhà thầu đều nằm trong khuôn khổ pháp lý của Việt Nam.
Đủ điều kiện năng lực
Nhà thầu nước ngoài phải có đủ điều kiện năng lực phù hợp với công việc nhận thầu theo quy định của pháp luật về xây dựng. Điều này bao gồm năng lực tài chính, kinh nghiệm thực hiện các dự án tương tự, và năng lực về đội ngũ nhân sự, máy móc thiết bị. Việc kiểm tra năng lực giúp đảm bảo chất lượng công trình và tránh rủi ro cho chủ đầu tư.
Hồ sơ đề nghị cấp giấy phép hoạt động xây dựng
Để quá trình xin giấy phép hoạt động xây dựng diễn ra suôn sẻ, nhà thầu nước ngoài cần chuẩn bị 01 bộ hồ sơ đầy đủ và chính xác, nộp tới cơ quan cấp phép. Các tài liệu cần có bao gồm:
- Đơn đề nghị cấp giấy phép hoạt động xây dựng: Theo mẫu chuẩn do Bộ Xây dựng quy định (ví dụ Mẫu số 01, Mẫu số 04 Phụ lục III Nghị định 175/2024/NĐ-CP).
- Bản sao có chứng thực hoặc bản sao điện tử về kết quả đấu thầu hoặc quyết định chọn thầu hợp pháp: Đây là bằng chứng về việc nhà thầu đã trúng thầu hoặc được lựa chọn để thực hiện dự án.
- Giấy phép thành lập hoặc Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh: Bản sao có chứng thực hoặc bản sao điện tử của các giấy tờ này, do nước mà nhà thầu nước ngoài mang quốc tịch cấp. Nếu có chứng chỉ hành nghề của cá nhân cũng cần nộp kèm.
- Lưu ý về dịch thuật và hợp pháp hóa lãnh sự: Các tài liệu này nếu bằng tiếng nước ngoài phải được dịch ra tiếng Việt và bản dịch phải được công chứng, chứng thực theo quy định của pháp luật Việt Nam. Giấy phép thành lập hoặc giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh của nước ngoài phải được hợp pháp hóa lãnh sự, trừ trường hợp điều ước quốc tế mà Việt Nam và các nước có liên quan là thành viên có quy định về miễn trừ hợp pháp hóa lãnh sự.
- Biểu báo cáo kinh nghiệm hoạt động và báo cáo tổng hợp kiểm toán tài chính:
- Báo cáo kinh nghiệm: Liên quan đến các công việc nhận thầu, kèm theo bản sao có chứng thực hoặc bản sao điện tử báo cáo tổng hợp kiểm toán tài chính trong 03 năm gần nhất (áp dụng cho trường hợp không thực hiện theo quy định của pháp luật về đấu thầu).
- Đối với nhà thầu thành lập dưới 03 năm: Nộp báo cáo tổng hợp kiểm toán tài chính theo số năm được thành lập.
- Hợp đồng liên danh hoặc hợp đồng với nhà thầu phụ Việt Nam: Bản sao có chứng thực hoặc bản sao điện tử hợp đồng liên danh với nhà thầu Việt Nam hoặc hợp đồng chính thức/nguyên tắc với nhà thầu phụ Việt Nam để thực hiện công việc nhận thầu (đã có trong hồ sơ dự thầu hoặc hồ sơ chào thầu).
- Giấy ủy quyền hợp pháp: Đối với người không phải là người đại diện theo pháp luật của nhà thầu.
- Quyết định phê duyệt dự án hoặc quyết định đầu tư hoặc giấy chứng nhận đầu tư của dự án/công trình: Bản sao có chứng thực hoặc bản sao điện tử tài liệu này.
Việc chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và chính xác là yếu tố then chốt, giúp rút ngắn thời gian xử lý và tránh các vướng mắc không đáng có.
Thẩm quyền và trình tự thực hiện
Xác định đúng cơ quan có thẩm quyền và nắm rõ trình tự thực hiện là bước quan trọng để đẩy nhanh quá trình xin giấy phép hoạt động xây dựng.
Thẩm quyền cấp giấy phép hoạt động xây dựng
- Sở Xây dựng: Có thẩm quyền cấp giấy phép hoạt động xây dựng (bao gồm cả giấy phép điều chỉnh) cho nhà thầu nước ngoài thực hiện hoạt động xây dựng trên địa bàn hành chính của tỉnh. Trường hợp hoạt động xây dựng trên địa bàn của 02 tỉnh trở lên, cơ quan có thẩm quyền cấp là Sở Xây dựng thuộc địa phương nơi nhà thầu nước ngoài dự kiến đặt văn phòng điều hành.
- Cơ quan chuyên môn về xây dựng thuộc Bộ Xây dựng: Có thẩm quyền cấp giấy phép hoạt động xây dựng cho nhà thầu nước ngoài thực hiện hợp đồng của dự án nhóm A hoặc các dự án đầu tư xây dựng trên địa bàn hai tỉnh trở lên.
Trình tự thực hiện và thời gian xử lý
- Nộp hồ sơ: Nhà thầu nước ngoài nộp trực tiếp hoặc gửi qua đường bưu điện 01 bộ hồ sơ tới cơ quan cấp giấy phép hoạt động xây dựng có thẩm quyền.
- Thời gian xử lý: Cơ quan chuyên môn sẽ xem xét hồ sơ và cấp giấy phép hoạt động xây dựng cho nhà thầu nước ngoài trong thời hạn 20 (hai mươi) ngày, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ. Trường hợp không cấp, cơ quan có thẩm quyền phải trả lời bằng văn bản cho nhà thầu và nêu rõ lý do.
Lệ phí và phạm vi công việc của giấy phép hoạt động xây dựng
Khi nhận giấy phép hoạt động xây dựng, nhà thầu nước ngoài phải nộp lệ phí theo quy định. Ví dụ, theo Thông tư 172/2016/TT-BTC, mức thu là 2.000.000 đồng/năm. Khoản phí này cần được tính vào tổng chi phí giấy phép xây dựng cho dự án.
Giấy phép hoạt động xây dựng bao gồm một phạm vi công việc rộng lớn liên quan đến toàn bộ chu trình dự án xây dựng.
Nếu bạn là nhà thầu nước ngoài đang tìm kiếm sự tư vấn chuyên sâu về giấy phép hoạt động xây dựng hoặc cần hỗ trợ toàn diện trong việc tuân thủ pháp luật xây dựng tại Việt Nam, hãy liên hệ với Thịnh Cường Holding. Chúng tôi cam kết mang lại sự an tâm và thành công cho mọi dự án của bạn trên đất nước chúng tôi.
